Wat is herinneren? Iets weten, vanuit vroeger tijd, en er (opeens) weer aan denken? Je eerste schooldag herinneren? De geur van leer of aardappels. Het gevoel in je buik toen je de eerste keer iemand gekust hebt. Herinneren kan ook zijn dat je de herinnering terug haalt, zoals “je herinneren aan een afspraak”.
Wanneer herinner je eigenlijk iets? Vaak is er een prikkel die ervoor zorgt dat er opeens een gedachte door je hoofd heen gaat. Een gedachte door een zintuiglijke prikkel. Zien, horen, ruiken, proeven of voelen. Bijvoorbeeld bij het horen van het geluid van de zee. Misschien dat je die jou aan de vakantie van een paar jaar geleden doet herinneren. Je ziet een oude klasse-foto van jezelf waardoor je misschien wel een aantal leerlingen of de juf gaat herinneren. Je ruikt de geur van gebrande koffie die je mogelijk herinnert aan dat speciale moment of plek of persoon. Heel veel gebeurtenissen worden opgeslagen in je gedachten, als herinneringen. Herinneringen kunnen zowel positief als negatief zijn. Aan beide zit ook een ander lichamelijk gevoel. Waar in jouw lichaam komt dit gevoel naar boven? Is dat je buik of misschien het hoofd?
Als iemand overlijdt haal je herinneringen op. Wat hij (of zij) allemaal gedaan heeft, vroeger. Je vertelt het aan de mensen die dicht bij hem stonden of schrijft je eigen herinnering
en op. Waar hij geboren is, wie zijn vrienden waren, verhalen die hij vertelde, hoe hij was als vader of opa. Het ophalen van herinneringen is een manier om afscheid van iemand te nemen. Een plekje vrij maken voor hoe jij iemand nog kan herinneren, nu op dit moment. Want daar gaat het vaak om: het gaat om het herinneren van iets vanuit het verleden in het huidige moment. Alles bestaat in het nu, niet in het verleden of de toekomst. De herinnering is na verloop van tijd vaak niet meer helemaal zuiver. Er worden herinneringen aan elkaar gekoppeld die op elkaar lijken. Dat is wat de hersenen doen. Als iets een paar keer hetzelfde is, dan wordt dit ook als een herinnering opgeslagen. Daarom kan je jezelf wel eens ver-gissen, waarbij gissen heel dicht in de buurt van gokken zit. Dit gebeurt bijvoorbeeld als meerdere personen in eenzelfde situatie zijn geweest en ieder op hun eigen manier dit hebben beleefd en herinneren. Ieder met een eigen blik, gekoppeld aan eigen (en andere) herinneringen. In enkele gevallen kan het gebeuren dat een herinnering van iemand anders jouw herinnering wordt. Je kan dan zelfs niet meer herkennen of een herinnering werkelijk gebeurd is of dat je het gelezen of gehoord hebt.
Oude mensen kunnen zich vaak heel goed dingen van vroeger herinneren, alsof ze het gisteren hebben meegemaakt. Hele verhalen ontstaan hierdoor. En als ze met leeftijdgenoten zijn, dan gaan zij zich nog veel meer herinneren. Ik was laatst bij een workshop die ging over “Levensboek” waarbij dieper op dit onderwerp ingegaan werd. Het doel van het Levensboek is om samen met die persoon een boek te maken over het leven van hem of haar. Een boek vol herinneringen om later nog eens terug te lezen. Om deze herinneringen op te roepen worden kaartjes gebruikt met daarop voorwerpen of bekende locaties, bijvoorbeeld een oude vuilnisbak, de pier bij Scheveningen, een afdruiprek, een olielampje, een schommelstoel en ga zo maar door. Door naar deze kaartjes te kijken ontstaan vanzelf de herinneringen.
Nu je dit zo aan het lezen bent: welke herinneringen komen er dan bij jou op? Welke zintuiglijke prikkels maken dat jij je iets herinnert?
In de huidige maatschappij lijkt het wel of we helemaal niet meer geïnteresseerd zijn in wat er allemaal om ons heen gebeurt. We leven gehaast, in de waan van de dag, gedreven door de kracht die ons in de doe-modus zet. Plannen maken, vooruit kijken én vooral niet terugblikken of even stil staan. Bij het afronden van een project of een activiteit ben je al met het volgende bezig, zonder even achterover te gaan zitten en te genieten van het moment van afronding van het project. Het lijkt wel of de mens bang is om niets te doen. Ik hoor mijn kinderen wel eens zeggen: “Maar dan heb ik helemaal niets te doen!” Het is kennelijk ongebruikelijk om niets te doen, te zijn in het huidige moment. Maar dit is juist zo waardevol. Door een moment stil te staan zal er inspiratie ontstaan. Stap eens een moment uit deze automatische piloot.
De westerse maatschappij is vooral gericht op de doe-modus, veel minder op de zijn–modus. Heel veel mensen weten niet eens wat de zijn-modus is, of kunnen zich deze niet herinneren.
Ik zou je willen uitnodigen om één keer per dag tot stilstand te komen. Stilstaan bij het huidige moment. Een moment om jezelf weer te leren kennen. Het zijn te voelen in plaats van het doen. Doe het NU, nu je klaar bent met het lezen. Sluit je ogen, als je dat prettig vindt, laat je handen even rusten en volg je ademhaling. De inademing, een korte pauze en dan de uitademing. Verplaats vervolgens, in het ritme van je adem, de aandacht bij iedere uitademing stapsgewijs van je voeten naar je hoofd. Begin bij de inademing. Breng de aandacht bij je voeten en bij de volgende inademing naar je scheenbenen. Daarna je knieën en zo stapje voor stapje naar je kruin. Doe dit als je zit op een stoel of ligt op een bed of kleed. Als je klaar bent , open je ogen weer rustig. Neem dit gevoel voor de aankomende tijd met jezelf mee. Herinneren wat rust is en hoe dit voelt.
Ik ben benieuwd wat jouw ervaringen zijn nu je dit gelezen hebt.
Delen van jouw herinneringen en stuur een mail naar info@praktijkhanshaak.nl.