HSP: Minder stress door bewust wandelen

Laatst, tijdens een training ging ik in de pauze een stukje wandelen in het park. Dit deed ik samen met iemand samen, Martijn. We raakten aan de praat, keken naar de grond. Er was P1050365helemaal geen interesse voor de omgeving waar we in wandelden. Ook het tempo waarmee we liepen was heel hoog. Het tempo nam zelfs toe. Het gesprek werd ook steeds intenser. Ik raakte op een gegeven moment zelfs een buiten adem. “Wat lopen we snel!” was opeens mijn reactie. We liepen nog steeds straf door. “Laten we een oefening doen!”, zei ik en ging stil staan. Martijn liep nog een stuk door en keek vervolgens vragend om. Ik stelde voor een loopmeditatie te doen. Martijn had hier nog nooit van gehoord, maar was wel geïnteresseerd. We gingen naast elkaar staan en ik vroeg hem mij na te doen. Ik tilde heel rustig mijn rechtervoet op en zette deze heel rustig voor mij neer. Mijn gewicht verplaatste ik rustig naar mijn rechtervoet. De linkervoet kwam hierdoor los van de grond. Ik kon nu mijn linker voet naar voren bewegen en zette deze rustig voor mij neer. We liepen in slow-motion door het bos. Gelukkig liep er verder niemand in het bos, want het zal waarschijnlijk een opvallende gewaarworden zijn geweest. Het was soms ook een beetje lachwekkend. “Wat merk jij nu in je lichaam?” vroeg ik Martijn. “Ik voel onrustig. Ik voel een hele sterke drang om weer snel door te lopen!”. “Dan blijven we nog even zo lopen” reageerde ik. We bleven een tijdje “zo lopen“. Toen bleven we stil staan. Ik voelde de energie in mijn lichaam die tot rust kwam. Zo stonden we nog een tijdje. “Laten we weer verder gaan”, zei Martijn wat onrustig. En we liepen verder. Bewust van iedere stap, maar nu in een rustig tempo. We waren nog net op tijd voor het vervolg van de training.

Aan het einde van de dag kwam Martijn naar mij toe: “Wat een geweldige gewaarwording. Ik heb er de hele middag aan zitten denken. Ik ben mij er nu bewust van geworden dat ik altijd zo snel loop en daardoor heel veel mis. Wat er vanmiddag gebeurde was helemaal tegen mijn gevoel in: Je gaat toch niet heel langzaam in een bos lopen. Maar wat ik tijdens dit experiment opmerkte was dat mijn gehaast zijn minder werd door deze te laten zijn zoals deze is. Er was helemaal geen reden om zo hard door te lopen. Ik merkte ook dat ik in een bos liep. Ik wil je bedanken.”

P1050368-001Als je wandelt ben je vaak met je gedachten ergens anders. Wandelen is een automatisme. Je komt hierdoor in een soort automatisch piloot. Als je tijdens het wandelen aan het piekeren bent of gespannen voelt zal je merken dat je (onbewust) steeds sneller gaat lopen. Wees je de volgende keer eens bewust hiervan. Wee ook bewust van je ademhaling en laat de gedachten de gedachten. Kijk om je heen en geniet van alles wat je nu op dit moment om je heen ziet.

“De naam Martijn is een verzonnen naam.”

Mindfulness in een periode van crisis

Het is nu bijna twee maanden geleden dat het gebeurd is. Het begin van een periode van crisis. Mijn schoonvader overleed. De nacht van zijn overlijden ben ik bij hem blijven slapen. Hij zou de volgende dag naar het hospice gaan. Omdat ik merkte dat hij zich niet lekker voelde ben ik blijven slapen. De volgende dag vond ik hem in zijn bed, levenloos. Het was niet meer nodig om naar het hospice te gaan.

Twee weken later ontving ik het bericht dat een goede kennis van mij een hartaanval heeft gekregen en daaraan overleden is. Weer enkele dagen later een ander bericht: een naast familielid is van de trap gevallen; een zware schedelbreuk: intensive care. Het familielid ligt nu gelukkig op medium care, dus dat dat de goede kant op. Het zal nog wel een tijdje duren voordat ze naar huis kan.

Dit alles gebeurde allemaal binnen één maand. Ik kan je vertellen: dit is best een zware crisis. En dan vooral voor een HSPersoon (hoog gevoelig) zoals ik. Een drukke en stressvolle periode waarbij de ervaring met Mindfulness zelf geholpen heeft.

Hoe heeft Mindfulness mij geholpen?

In de afgelopen periode volgde ik een 8-weekse Mindfulness training bij mij in het dorp. Dit als onderdeel van mijn opleiding tot Mindfulness categorie 1 trainer. Deze training was voor mij een mooi moment om de gedachten en emoties te observeren. Emoties die ik in mijn lichaam terug voelde. Vooral de sessie met als thema “Loslaten / Accepteren wat er is” heeft mij veel geholpen. Bij deze sessie gaat het om de mate van  loslaten en accepteren. De uitspraak:

Het is zoals het is, op dit moment. Het is goed dat ik deze emoties ervaar, nu op dit moment

gaf mij de boommogelijkheid de gedachten op een liefdevolle manier te benaderen. Ik omarmde mijn verdriet, de emoties; in de aanwezigheid van het huidige moment.

Verder heb ik veel aan het gronden. Een oefening waarbij ik bewust verbinding maak met de aarde. Ik stel mij dan voor dat onder mijn voeten wortels zitten. Deze wortels groeien en gaan de aarde in. Dit geeft mij een gevoel van stevigheid. Ik maak vervolgens contact met mijn ademhaling. Bij de inademing laat ik kracht en energie via de wortels mijn lichaam in stromen. Bij de uitademing stroomt alles wat niet dient voor groei en heelheid uit mijn lichaam via mijn voeten. De ademhaling is hierbij heel rustig. Met deze oefeningen merkte ik dat er rust en ruimte in mij ontstond, ondank de situatie.

Wat helpt nog meer?

Er zijn een aantal manieren die mij geholpen hebben in deze tijd. Ik wil ze graag met jou delen. Vooral als je een zware periode doormaakt, bijvoorbeeld bij een onverwacht ontslag of een geliefde die overleden is. Met de onderstaande oefeningen krijg je mogelijk rust in je hoofd en wordt je bewust van het licht in de donkere dagen. Want tussen deze donkere dagen zitten ook lichte dagen.

1. Drie stappen ademruimte

Dit is een korte oefening die je kan doen als je het even niet ziet zitten. Het bestaat uit drie stappen die allemaal even lang duren. Ik tel meestal mijn ademhalingen. Ga rustig op een stoel zitten of blijf stevig staan. Doe je ogen dicht of kijk voor je op de grond en neem de stappen op het onderstaande plaatje. Laat iedere stap ongeveer 10-15 ademhalingen duren. (Klik op het plaatje voor een groter versie)

 

Drie Stappen ademruimte - coping

Let op: deze oefening is geen quick-fix. Dit stappenplan kan jou helpen om weer terug te komen in het huidige moment. Het kan gebeuren dat je bij de tweede stap terug naar de gedachten gaat uit stap 1. Dit is geen probleem. Merk dit op. Erken dat je deze gedacht hebt: “Het is goed dat ik deze gedacht heb”. En breng daarna de aandacht weer terug bij de ademhaling. Bij de laatste stap verruim je de aandacht naar het lichaam als geheel. Ervaar wat er nu is, wat je voelt, zoals het is. Neem aan het einde van deze oefening de ervaring mee naar het vervolg van deze dag.

Deze oefening kan je op ieder moment en op iedere plaats doen: staand of zittend. Je hoeft je niet speciaal voor te bereiden.

2. Zeg tegen jezelf: “Dit ook”

Als je in een lastige situatie zit heb je vaak de neiging je ertegen te verzetten. Je wilt die gedachten niet. Weerstand die ontstaat tegen de pijn en de gedachten kost veel energie. Er kan zelfs extra stress ontstaan. Gevoelens van verdriet en verlies zijn niet fijn. Als ik ze laat komen zonder weerstand voelt het eerst niet prettig, maar later voelt ik mij opgelucht.

Maar ga ik in de weerstand door gedachten als “Waarom overkomt mij dit?” of “Het is niet eerlijk!” merk ik dat het alleen maar erger wordt. Ik raak mijzelf soms ook kwijt in het huidige moment. Maar de weerstand ontstaat bijna vanzelf, onbewust, vooral omdat de gedachten onprettig zijn. Ik gebruik dan de woorden “Dit ook“, het staat voor:

"Ik accepteer onvoorwaardelijk het huidige moment, in welke vorm dan ook - het is goed dat ik dit voel, het is zoals het is; dit ook".

“Dit ook” maakt voor mij de weerstand zachter. Het helpt mij om te accepteren (zo goed als ik kan) en loslaten, ook als het even te veel wordt. Ik herhaal deze twee woorden een aantal keer mijn hoofd, of spreek het hardop uit. Het geeft mij een moment om de gedachten als een gedachte te zien.

3. Bewuste adem halen

AdemErvaar de kracht van een aantal diepe, langzame, bewuste ademhalingen. Vooral als je gestrest bent. Adem een aantal keren op deze manier als je overspoeld wordt door emoties. Het werkt het prettigs als je inademt door de neus en uit door de mond. Als de ademhaling wat rustiger wordt kan je de uitademing ook door de neus doen. Ik adem meestal allen de eerste drie keer uit door de mond.

Ik sluit mijn ogen en adem langzaam in en uit, een keer of tien. Elke ademhaling brengt mij dichter bij mijzelf. Ik nodig de ademhaling uit om naar mijn buik te gaan. De wereld draait gewoon door, de vogels zingen hun lied en de zon schijnt door de wolken. Er is méér dan alleen dit gevoel! Een glimlach verschijnt op mijn gezicht als ik hier bewust van word en ik open mijn ogen.

4. Wees creatief

Het kan heel verlichtend zijn om je verhaal op te schrijven. Neem hiervoor een lege vel papier en begin te schrijven wat er in je hoofd opkomt. Ervaar het schrijven, voel de emoties. Laat de gedachten jou in het verhaal leiden. Denk niet na over wat je opschrijft, schrijf gewoon. Zet de punt van de pen op het papier en je zal merken dat je vanzelf gaat schrijven. En kan je even niet verder, zit je vast. haal dan een paar keer diep adem (zie punt hiervoor) om de emoties de ruimte te geven.

Landschap 7Is schrijven niet echt jouw ding? Probeer dan eens op een blanco vel papier te tekenen. Denk niet na over wat je wilt of gaat tekenen. Pak gewoon een potlood , een pen of een krijtje en begin te tekenen. Laat je hand over het papier gaan. Heb geen oordeel over wat er op papier komt. Het zijn jouw bewegingen op het papier. Het gaat er niet om of het mooi of lelijk is. Het gaat om het overzetten van het gevoel op papier. Kies vervolgens een ander potlood of stift en reageer op datgene wat al op het papier staat.

Als tekenen niet lukt, dan zou je ook een kleurboek kunnen kopen. Er zijn de laatste tijd steeds meer kleurboeken voor volwassenen. (klik hier voor een voorbeeld). Het inkleuren werkt bij mij heel rustgevend. Ik heb zelf een aantal mandala’s gemaakt die je zou kunnen uitprinten en inkleuren.

 

5. Maak er een gewoonte van om dingen te doen die jou energie geven

In een lastige periode is het normaal om de dagelijkse praktijk los te laten. Stil zitten in een hoekje of op de bank. Vooral als je ziek bent, moe of gespannen. Maar de dagelijkse dingen zijn nu juist belangrijk om te doen. Vind de regelmaat weer terug in je leven. Ik heb bijvoorbeeld iedere avond mijn zitmeditatie gedaan. De weerstand was soms zeer groot. De gedachten en emoties vlogen door mijn lichaam als ik daar zat. De gedachten kon ik opmerken: hoe ze opkwamen, er waren en weer verdwenen. De emoties kon ik terugbrengen naar plekken in mijn lichaam. Ik kon er vervolgens naar toe ademen. Het zorgde geleidelijk aan voor rust in mijn hoofd en in mijn lichaam. Niet direct in het begin, maar mijn geduld werd beloond.

6. Eet gezond!

Wees aardig en mild voor jezelf. Gun jezelf dat wat je werkelijk nodig hebt. Eet gezond! Besteed aandacht aan het maken van het eten. Geniet vervolgens, hoe lastig dit ook kan zijn, van iedere hap die je neemt. Laat je niet verleiden door junk food, sterke drank of andere ongezonde gewoonten.

7. Deel: Praat erover met andere mensen

Deel je verhaal met mensen die om jou geven. Vraagt iemand aan jou: “Hoe gaat het nu met je?”, wees dan eerlijk en vertel wat er in jou omgaat. Dus als het even niet lukt: vraag hulp van de mensen waar jij om geeft. Je hoeft het niet alleen te doen.

Heb jij ook laatst een grote uitdaging gehad? En heb je tips die je zou willen delen? Ik zou het fijn vinden deze van jou te horen.

Ik hoop dat dit bericht jou helpt om met dit soort situaties om te gaan. Stap voor stap, adem na adem. En heb je hulp nodig, ik ben er!

Herinneringen ophalen

Wat is herinneren? Iets weten, vanuit vroeger tijd, en er (opeens) weer aan denken? Je eerste schooldag herinneren? De geur van leer of aardappels. Het gevoel in je buik toen je de eerste keer iemand gekust hebt. Herinneren kan ook zijn dat je de herinnering terug haalt, zoals “je herinneren aan een afspraak”.

Wanneer herinner je eigenlijk iets? Vaak is er een prikkel die ervoor zorgt dat er opeens een gedachte door je hoofd heen gaat. Een gedachte door een zintuiglijke prikkel. Zien, horen, ruiken, proeven of voelen. Bijvoorbeeld bij het horen van het geluid van de zee. Misschien dat je die jou aan de vakantie van een paar jaar geleden doet herinneren. Je ziet een oude klasse-foto van jezelf waardoor je misschien wel een aantal leerlingen of de juf gaat herinneren. Je ruikt de geur van gebrande koffie die je mogelijk herinnert aan dat speciale moment of plek of persoon. Heel veel gebeurtenissen worden opgeslagen in je gedachten, als herinneringen. Herinneringen kunnen zowel positief als negatief zijn. Aan beide zit ook een ander lichamelijk gevoel. Waar in jouw lichaam komt dit gevoel naar boven? Is dat je buik of misschien het hoofd?

Als iemand overlijdt haal je herinneringen op. Wat hij (of zij) allemaal gedaan heeft, vroeger. Je vertelt het aan de mensen die dicht bij hem stonden of schrijft je eigen herinneringP1010587en op. Waar hij geboren is, wie zijn vrienden waren, verhalen die hij vertelde, hoe hij was als vader of opa. Het ophalen van herinneringen is een manier om afscheid van iemand te nemen. Een plekje vrij maken voor hoe jij iemand nog kan herinneren, nu op dit moment. Want daar gaat het vaak om: het gaat om het herinneren van iets vanuit het verleden in het huidige moment. Alles bestaat in het nu, niet in het verleden of de toekomst. De herinnering is na verloop van tijd vaak niet meer helemaal zuiver. Er worden herinneringen aan elkaar gekoppeld die op elkaar lijken. Dat is wat de hersenen doen. Als iets een paar keer hetzelfde is, dan wordt dit ook als een herinnering opgeslagen. Daarom kan je jezelf wel eens ver-gissen, waarbij gissen heel dicht in de buurt van gokken zit. Dit gebeurt bijvoorbeeld als meerdere personen in eenzelfde situatie zijn geweest en ieder op hun eigen manier dit hebben beleefd en herinneren. Ieder met een eigen blik, gekoppeld aan eigen (en andere) herinneringen. In enkele gevallen kan het gebeuren dat een herinnering van iemand anders jouw herinnering wordt. Je kan dan zelfs niet meer herkennen of een herinnering werkelijk gebeurd is of dat je het gelezen of gehoord hebt.

220px-VuilnisemmerOude mensen kunnen zich vaak heel goed dingen van vroeger herinneren, alsof ze het gisteren hebben meegemaakt. Hele verhalen ontstaan hierdoor. En als ze met leeftijdgenoten zijn, dan gaan zij zich nog veel meer herinneren. Ik was laatst bij een workshop die ging over “Levensboek” waarbij dieper op dit onderwerp ingegaan werd. Het doel van het Levensboek is om samen met die persoon een boek te maken over het leven van hem of haar. Een boek vol herinneringen om later nog eens terug te lezen. Om deze herinneringen op te roepen worden kaartjes gebruikt met daarop voorwerpen of bekende locaties, bijvoorbeeld een oude vuilnisbak, de pier bij Scheveningen, een afdruiprek, een olielampje, een schommelstoel en ga zo maar door. Door naar deze kaartjes te kijken ontstaan vanzelf de herinneringen.

Nu je dit zo aan het lezen bent: welke herinneringen komen er dan bij jou op? Welke zintuiglijke prikkels maken dat jij je iets herinnert?

In de huidige maatschappij lijkt het wel of we helemaal niet meer geïnteresseerd zijn in wat er allemaal om ons heen gebeurt. We leven gehaast, in de waan van de dag, gedreven door de kracht die ons in de doe-modus zet. Plannen maken, vooruit kijken én vooral niet terugblikken of even stil staan. Bij het afronden van een project of een activiteit ben je al met het volgende bezig, zonder even achterover te gaan zitten en te genieten van het moment van afronding van het project. Het lijkt wel of de mens bang is om niets te doen. Ik hoor mijn kinderen wel eens zeggen: “Maar dan heb ik helemaal niets te doen!” Het is kennelijk ongebruikelijk om niets te doen, te zijn in het huidige moment. Maar dit is juist zo waardevol. Door een moment stil te staan zal er inspiratie ontstaan. Stap eens een moment uit deze automatische piloot.

De westerse maatschappij is vooral gericht op de doe-modus, veel minder op de zijnmodus. Heel veel mensen weten niet eens wat de zijn-modus is, of kunnen zich deze niet herinneren.

P1040088-001Ik zou je willen uitnodigen om één keer per dag tot stilstand te komen. Stilstaan bij het huidige moment. Een moment om jezelf weer te leren kennen. Het zijn te voelen in plaats van het doen. Doe het NU, nu je klaar bent met het lezen. Sluit je ogen, als je dat prettig vindt, laat je handen even rusten en volg je ademhaling. De inademing, een korte pauze en dan de uitademing. Verplaats vervolgens, in het ritme van je adem, de aandacht bij iedere uitademing stapsgewijs van je voeten naar je hoofd. Begin bij de inademing. Breng de aandacht bij je voeten en bij de volgende inademing naar je scheenbenen. Daarna je knieën en zo stapje voor stapje naar je kruin. Doe dit als je zit op een stoel of ligt op een bed of kleed. Als je klaar bent , open je ogen weer rustig. Neem dit gevoel voor de aankomende tijd met jezelf mee. Herinneren wat rust is en hoe dit voelt.

Ik ben benieuwd wat jouw ervaringen zijn nu je dit gelezen hebt.

Delen van jouw herinneringen en stuur een mail naar info@praktijkhanshaak.nl.

 

Dag van de Stilte – 25 oktober in Nijkerk!

15-08-17 DvdS poster 2015 datumDe “Dag van de Stilte”, op 25 oktober, is een jaarlijks terugkerende themadag. Dit jaar voor de vijfde keer. Het is de laatste zondag van oktober als de zomertijd overgaat in de wintertijd. Er is dan één extra uur!

Stilte is universeel, zij is van niemand en van ons allemaal.
Zij verbindt mensen met elkaar,
ongeacht cultuur, religie of politieke overtuiging.

Waarom? Doel van de “Dag van de stilte” is om de waarde en de werking van de stilte onder de aandacht te brengen bij de mensen. Door heel Nederland worden evenementen rond dit thema georganiseerd. Ieder mens heeft zo nu en dan behoefte aan een moment van rust en stilte, een moment om afstand te nemen van de dagelijkse sleur en een moment te ontspannen.

Ik nodig jou van harte uit om tijdens dit extra uur de stilte te ervaren.

Waar? Het Amfitheater aan Het Jaagpad in het park bij Groot Corlaer in Nijkerk. (Google Maps). Kom lopend of op de fiets.

Wanneer? Zondag 25 oktober verzamelen we rond 11:45 uur in het park en we beginnen om 12:00 uur. Na ongeveer een uur zal het afgelopen zijn. Ook bij minder lekker weer gaat het door.

Wat gaan dan we doen? We gaan ervaren wat stilte is en wat het jou kan brengen. Dit doen we onder andere door het voorlezen van een gedicht over de stilte, een aantal korte oefeningen in stilte en een wandeling door het park waarna we weer terug komen in het amfitheater. Hierna vervolgt ieder weer zijn eigen weg. Neem een kussentje of stukje karton mee om op te zitten in het theater en een paraplu als je het vermoeden hebt dat het gaat regenen. Deze bijeenkomst wordt volledig belangeloos georganiseerd.

Door wie? Hans Haak. Hans is mensencoach en mindfulness trainer in Nijkerk. Hij begeleid jou door dit uur, omdat hij vanuit zijn eigen ervaring weet wat stilte met je kan doen en hij het een warm hart toe draagt.

Aanmelden? Als je wilt deelnemen, stuur een mail naar info@praktijkhanshaak.nl met het onderwerp "Aanmelden Dag van de Stilte". Op deze manier weet ik hoeveel mensen ik kan verwachten.

Meer informatie: www.dagvandestilte.nl 

 

5 tips om met aandacht te eten

Eten met volle aandacht, Mindful eten, is een manier om op een andere manier met eten om te gaan. Het gaat hierbij niet specifiek wat of je eet, maar hoe en wanneer je eet. Graag geef ik jou een paar tips om dit in de praktijk toe te passen, bijvoorbeeld bij de lunch.

Tip 1: Wacht een minuut voordat je begint met eten

SandwichGa een moment met je aandacht naar het feit dat je zit om te gaan eten. Geef je zintuigen de tijd om de lunch in zich op te nemen. Kijk ernaar en merk op wat je ziet. Wat ruik je en wat gebeurd er met je lichaam als je dit ruikt? Raak het eventueel aan en voel de structuur.

Tip 2: Besteed de aandacht alleen aan het eten

Hoe vaak komt het niet voor dat je op de bank zit en tijdens het TV kijken aan het eten bent. Of dat je de mail aan het checken bent op de mobiel. Zet alles wat jou af kan leiden uit of leg dit weg. Besteed nu eens alleen aandacht aan het eten. In het begin zal dit heel saai en onwennig aanvoelen, maar je zal na een paar keer oefenen merken hoe je steeds meer gaat ontdekken terwijl je aan het eten bent.

Tip 3: Eet de eerste paar hapjes in stilte

In volledige aandacht eten betekent ook in stilte kunnen genieten van datgene wat je gaat eten. Dit kan je in een stille ruimte doen, maar ook in een drukkere omgeving, bijvoorbeeld met je gezin thuis of in een restaurant. Kijk of je afgeleid wordt door wat er om je heen gebeurd en wat je hoort en breng dan de aandacht weer terug naar de eerste paar hapjes, bijvoorbeeld de eerste drie. Zijn er misschien gedachten? Wees herken deze en ga vriendelijk terug naar het eten. Kijk eens of je de stilte in jezelf kan vinden om dit te doen. Je zou je hier bijvoorbeeld kunnen richten op je eigen ademhaling of de geuren die je ruikt.

Tip 4: Leg het bestek zo nu en dan neer

Kerrie SoepEet je met bestek, bijvoorbeeld soep met een lepel, leg dit dan regelmatig neer naast je bord. Pak het bestek pas weer op nadat je de hap hebt doorgeslikt en de smaak in je mond minder wordt.

Tip 5: Eet tot je een voldaan gevoel hebt

Wees gewaar van de mate van verzadiging. Het mooiste is als je op 80% van je verzadiging zit en er nog ruimte is voor bijvoorbeeld een kopje thee of een glas water. Dit vraagt natuurlijk enige oefening en tijd om te gaan herkennen. Door rustig en langzaam te eten, je boterham bijvoorbeeld kauwen tot het helemaal fijn is, en je zo nu en dan af te vragen hoeveel honger je hebt. Heb je de helft van je eten op vraag dan aan jezelf hoe vol je zit. Herhaal deze vraag daarna na een aantal hapjes, totdat je het gevoel hebt voldaan te zijn.

Met bovenstaande tips ga je op een bewuste en aandachtige manier om met eten. Je leert het verschil te herkennen tussen voeden en vullen. En misschien eet je hier door wel minder en val je af of eet je juist meer en neemt jouw gewicht toen, even om wat nodig is voor jou.

Eten met volle aandacht.

Succes!

En vind je het leuk om te doen of heb je het gevoel dat jij hiermee verder wilt, laat het mij dan weten via het contactformulier. Ik help jou graag. Kijk ook eens bij de Workshop – Eten met volle aandacht.

%d bloggers liken dit: